Het was een grote klomp, door het zeewater gecorrodeerd, brons die in 1900 voor de kust van het Griekse eiland Antikythera door sponsduikers werd gevonden. De klomp was omhuld met hout, wat na blootstelling aan de lucht al snel uit elkaar viel. De klomp bleek een tandwiel en een soort zonnewiel te bevatten en dat was hoogst vreemd. Zover men tot dan toe wist kenden de Grieken in de tijd waaruit bijbehorende vondsten stamden helemaal geen metalen tandwielen. De klomp met het tandwiel belandde echter in het archief. De Britse natuurkundige Derek de Solla Price was de eerste die de klomp brons echt goed onderzocht. Hij bekeek het eerst heel lang van de buitenkant (in 1959). De echte doorbraak kwam toen hij in de jaren zeventig röntgenfoto’s van het voorwerp maakte. In de klomp brons bevonden zich allerlei tandwielen en wijzerplaten. Wel dertig in totaal. Er was dus duidelijksprake van een mechanisme: het Antikythera mechanisme. De onderdelen van het mechanisme waren echter in de loop van de tijd in elkaar gedrukt en ook verschoven, wat een analyse niet makkelijk maakte. Derek de Solla Price bewees met zijn onderzoek dat het ging om een astronomisch instrument met zowel een zon- als een maankalender.
In 2005 is het Antikythera mechanisme nogmaals onderzocht en dat leverde weer nieuwe dingen op. Zo zijn de structuur van het tandwielmechanisme en de teksten op de tandwielen nog beter zichtbaar gemaakt. Door de ontcijfering van de inscripties zijn de functies van de verschillende tandwielen duidelijker geworden. Zo werden de sterrenbeelden van de Griekse dierenriem en de Egyptische jaarkalender zichtbaar. Aan de hand van de schrijfstijl van de inscripties is afgeleid dat het mechanisme dateert uit de periode 150 – 100 voor Christus. Bijzonder is ook dat het hier duidelijk gaat om een mechanisme dat efficiënt werkte waarvoor het gemaakt was. Geen enkele van de dertig tandwielen was overbodig en ook zijn er geen correcties of aanpassingen gevonden. Dat doet vermoeden dat het niet het eerste astronomische mechanisme was dat in die tijd werd gemaakt. De geleerden zijn er echter niet achter gekomen wie dit vernuftige mechaniek ontworpen heeft. De namen die genoemd worden zijn Archimedes, Posidonius en Hipparchus, maar het zou zomaar een andere kundige slimmerik geweest kunnen zijn. Dat staat zelfs niet in de sterren geschreven.
