Orthochromatische rad


Max Ernst (1891-1976) maakte deel uit van de Zwitserse Dadabeweging die zich afzette tegen oude methodes zoals het schilderij, artistieke orginaliteit, en de uniekheid van een kunstwerk. Waarom zou je je beperken tot grofweg kwast en beitel als er nog zoveel te ontdekken viel buiten deze gebaande paden? Nou, beperken gebeurde bij de Dadabeweging in ieder geval niet. Kunst bestaande uit gebruiksvoorwerpen, poëzie-kunst, experimenteel toneel. Alles mocht als het maar vernieuwend en totaal “anders” was dan wat al eerder gemaakt was.



Ernst was een kunstenaar die graag collages maakte. De inhoud was daarbij belangrijker dan de vorm. Max Ernst gebruikte een bijzondere techniek die ook wel ‘Frottage” (afgeleid van het Franse werkwoord voor wrijven) wordt genoemd. Hierbij wordt een vel papier (of doek) op een ondergrond met een bepaalde structuur gelegd. Door met potlood of krijt over het vel te wrijven ontstaat een soort schaduwafdruk van de structuur. Max gebruikte de techniek door onder andere drukkersmateriaal en radertjes als basis voor zijn Frottages te gebruiken. De vormen werden later door hem ingevuld met waterverf. Ook beschilderde hij doeken en krabde daarna met een soort omgekeerde frotagetechniek de onderliggende structuur weer van het doek. Het resultaat was bijzonder surealistisch te noemen. Daarmee was hij dan ook meteen een van de eerste kunstenaars van het surealisme. Het kunstwerk hiernaast, Het grote Orthochromatische wiel uit 1919, lijkt nog het meest op letters, maar eigenlijk wordt je gewoon door je hersenen op het verkeerde been gezet. Er staan namelijk geen letters, of toch wel?

Harsmannetje



 
Een van de onderwerpen waarover ik al vanaf de start van Frumingelo over wilde schrijven was het harsmannetje. Het kwam er steeds maar niet van. Maar het onderwerp bleef kleven. In het geval van harsmannetjes letterlijk.

De roodbruine rupsen van het Harsbuilmotje (ja, dat is een bestaande vlinder) bevolken de heide en maken hun huis in vliegdennen aan de rand van de hei. Hun larven wonen in fraaie huisjes van hars, die harsmannetjes worden genoemd. de larf vreet zich door de schors en het hout van een Grove den. Deze vliegden probeert de ongewenste indringer tegen te houden door hars af te scheiden, maar de rups weet de overvloedige afscheiding zo te regelen dat er een flinke bult ontstaat, waar ze zelf in kan wonen. Het uiterst comfortabele huisje wordt opgebouwd uit hars van de boom en uitwerpselen van de rups. Het insect weet dit goedje netjes aan elkaar te brouwen.

Het rupseltje heeft ongeveer twee jaar nodig voordat ze zich verpopt tot dat onooglijke motje. Ondertussen weet de rups zich veilig in z'n behuizing die op de eigen groei uitgebreid wordt. De rups leeft van de sappen van de den. In het eerste jaar valt het harsmannetje nauwelijks op. Het huisje van hars groeit namelijk niet zo hard. Na twee jaar is het harsmannetje drie á vier centimeter groot en zo'n grote harsklont begint toch echt op te vallen. Er zal echter geen insectenetende vogel naar kraaien. De rups zit helemaal goed beschermd in z'n kleverige woning en is geeneens smakelijk vanwege z'n hars-dieet. Verpopte rupsen worden, volwassen harsbuilmotjes en vliegen uit rond mei -juni. De onopvallende, grijsbruine vlindertjes leggen hun eitjes op jonge zijtakjes van grove dennen en zo begint de cyclus weer van voor af aan.

Harsmannetjes zijn de aanmaakblokjes van de natuur. Pyromaantjes in de dop gingen vroeger dan ook fanatiek op zoek naar deze harsproppen als ze van plan waren om een knapperend kampvuur te maken. Zolang de oude proppen worden gebuikt blijft de stroom aanmaakblokjes zichzelf vernieuwen en kunnen we blijven genieten van een knetterend vuurtje met zo nu en dan een ontploffend harshuisje.

Joods begraven







Het sterven van iemand van de joodse gemeenschap is omgeven met bijzondere rituelen en gebruiken. Het is ontroerend te lezen hoe het joodse geloof aan kijkt tegen het menswaardig sterven, de zorg voor de nabestaanden en vele andere dingen. Op een joodse begraafplaats geldt 'eeuwige grafrust'. Dit betekent dat de graven ongemoeid gelaten moeten worden en dus niet geruimd worden. Een bijzonder gebruik op de joodse begraafplaats is het leggen van steentjes op de grafstenen. Dit gebruik heeft niet een, maar meerdere lagen van betekenis. De eerste laag is die van aanwezigheid en is vergelijkbaar met de bloemen die andere religies gebruiken. De overledene wordt niet vergeten. De bezoeker stopt als het ware zichzelf in de sterke steen om altijd bij de overledene te zijn en hem niet te vergeten. Een tweede laag is als tastbaar symbool van de liefde voor de gestorven persoon. Een volgende laag is ter herinnering aan de goede daden van de overledene. Door aan de grafsteen een steentje toe te voegen, geeft de bezoeker aan dat hij daarop wil verder bouwen. Het verwijderen van steentjes van een joods graf is dan ook een zware schending.

Darwin

Wat jammer, het Darwinjaar is alweer voorbij. De Darwin vinken kunnen weer terug naar het archief en de nieuwe reis van het schip De Beagle is met succes voltooid. Darwin is dood, leve Darwin! Alles wat deze geniale man opgeschreven heeft is gepuliceerd en bediscusieerd. De publicatie "on the origin of species by means of natural selection, or the preservation of favoured races in the struggle for life" uit 1859 is natuurlijk het bekendst door de revolutionaire inzichten rondom onze evolutie. Wat is er nog te schrijven over deze kaalgemaaide vlakte voor mijn voeten? Misschien wat aandacht voor de wat onbekendere werken uit het euvre van Darwin. Enkele vielen me op; een boek over klimplanten, een boek over vleesetende planten en een boek over gezichtsuitdrukkingen en emoties. Na wat onderzoek was ik er uit; ook over deze onderwerpen is een boek verschenen. In het boek 'Darwin's Island. The Galapagos in the Garden of Engeland' van Steve Jones wordt een ode gebracht aan deze minder bekende studies. Zelfs het onderzoek naar de zeepok en bodemvorming door wormen wordt behandeld. Daarmee rest mij nog enkel de aanbeveling om dit boek te lezen. Iets wat ik in ieder geval zelf zal doen.

voorzichtig doorzichtig


Wat mooi. Er gaat een wereld voor je open. niets blijft ongezien. En zie je het niet dan kun je het zichtbaar maken door een vloeistof te injecteren. Het is wonderbaarlijk. Tot in de kleinste details zijn botten, nee hele skeletten te bestuderen zonder te doden. Ook tere vondsten zoals mummies of schilderijen worden blootgesteld aan ultra violet licht of x-ray. Het levert bijzondere nieuwe inzichten op zonder het voorwerp van onderzoek te beschadigen. Zo kwam er uit menig opgegraven roestblok een complete helm, munten of zwaarden. De kikker hiernaast is natuurlijk wel dood. Ik heb namelijk nog nooit van m'n leven een levende kikker met een labeltje door z'n kont gezien. De röntgenstraling gaat door zachte delen heen, maar wordt door vastere weefsels zoals botten tegengehouden.

Bij infrarood reflectografie wordt met behulp van gewoon licht en een infraroodcamera achterhaald waar bijvoorbeeld de schets zich onder een schilderwerk zich bevindt. Het zwarte houtskool absorbeert het infrarood, de rest laat het door. Het infrarood ontfutselt zo de geheimen van een werk. Op deze manier werpen deze lichtbronnen, zichtbaar of niet, nieuw licht op oud materiaal.

Related Posts with Thumbnails