Gvozdariki

Gvozdariki, oftewel Vladimir Gvozdev, is de kunstenaar die deze realistische collages van gemechaniseerde organismen maakt. De radertjes, tandwielen, kleine verzamelingetjes, aandrijfmechanismen tezamen met de natuurlijke vormen van vissen, slakken en andere wezens maken ze tot ware wondertjes van kunstenaarsvernuft.

Het is alsof Jules Verne met Darwin en Walmor Correa een ontwerpsessie hebben gehouden en de bouwtekening hebben voorzien van commentaar en technische berekeningen. Het valt bij deze kunstenaar allemaal precies in elkaar.

luchtig fenomeen

Een fenomeen. Pak een lekker kopje hete thee en doe er een lepeltje in. Tik op de bodem en luister: het geluid van de tik wordt steeds hoger!

Dat komt omdat er steeds meer miniscule luchtbelletjes ontsnappen en knappen door het tikken. Geluidsgolven reizen een stuk langzamer door lucht dan door vloeistof. Eerst verlaagt de warme vloeistof de frequentie van de geluidsgolven in het kopje. Het geluid wordt door het roeren ietswat vervormd. Gaandeweg het tikken, als de belletjes verdwijnen en de demping afneemt, wordt de toon hoger. Als je weer gaat roeren, daalt de toon weer. 


Mooi hè, hoe de wondertjes in de kleine dingen zitten.

nonsens gedichten

Wat een heerlijke nonsensgedichten heeft de dichter Cees Buddingh toch geschreven. De Blauwbilgorgel is uiteraard het meest bekend, al mogen de vijfvooreenhoorn, de slurfparkiet, de hoplakever en de knork er ook zijn. Stuk voor stuk gorgelrijmen met een bijzondere woordsmaak, cadans en gekruid met een bijzondere mate van kolderie. Ach, weet je, de Blauwbilgorgel kun je nog wel ergens anders lezen. Laat ik hier eens de ballade van de pantippel laten klinken (wel hardop voorlezen anders hoor je nog niets).

Ballade van de pantippel

De pantippel werd geboren
op een mooie dag in mei,
met een arendsneus van voren
en een ezelsoor opzij.


Toen hij nauwelijks dertien jaar was
Zond zijn moeder hem naar zee,
En omdat hij nog niet goed gaar was
Ging zijn vader met hem mee.


Op 'De wijlen Christoph Wieland'
Monsterden zij  monter aan
Doch het schip is reeds voor Vlieland
In een noorderstorm vergaan.


't Laatste wat de meeuwen zagen
Was een zachtgeel ezelsoor,
Flappend in de regenvlagen
Toen ging ook dat oor teloor.






Hoe magisch tragisch!!

zeepaardjes

Een mevrouw gaat naar de supermarkt in Kelapa Gading voor een kilo rundergehakt. De Indonesische mevrouw naast haar koopt twee grote zakken kippenklauwtjes. Kippenklauwtjes? Daar zit toch geen vlees aan? 'Gaat u die eten?' vraagt ze. De mevrouw begint hartelijk te lachen. 'Natuurlijk niet! Daar koken we soep van! Voor de baby. Zodat hij sneller gaat lopen.' O ja. Logisch natuurlijk. Soep van pootjes. Verderop in de winkel staan potten met gedroogde zeepaardjes. Lekker om op te peuzelen! Maar nee. 'Zeepaardjes moet je niet eten!' zegt de Chinese dame naast de mevrouw. 'Het is een medicijn. Je moet het laten weken in druivensap. En dan opdrinken.' Aha. Natuurlijk. Een medicijn. En dan snapt ze al waar het goed voor is. Om beter te leren zwemmen natuurlijk. Weer mis. Zeepaardjesthee is niet om sneller te zwemmen, maar om meer energie te krijgen.

Tot zover de praktijk in Kelapa Gading en vele andere oosterse steden, dorpen en gehuchten. Ieder jaar leggen ongeveer 20 miljoen zeepaardjes het loodje om de traditionele Chinese medicijn markt te bedienen. De medicinale werking van zeepaard is al 400 tot 500 jaar van generatie op generatie via folkloristische vertellingen overgeleverd. Voornamelijk Indonesië, India en de Philipijnen vangen en drogen veel van deze bijzondere vissoort. Omdat de vraag hoog is heeft er overbevissing plaats gevonden en zijn zelfs de meest voorkomende zeepaardjes niet meer zo algemeen of zelfs bedreigd. Maar waarvoor? Zeepaard wordt geacht te werken tegen astma, een te hoog cholesterol en (daar is ie weer) Impotentie. Ook handig voor bedplassende kinderen en nierproblemen in verschillende stadia.

Hadden we in Nederland ook maar van zulke zeepaardjes. Nou dat hebben we ook. In de Oosterschelde leven zelfs twee soorten zeepaardjes: het kortsnuit-zeepaardje ook wel Hippocampus hippocampus genoemd en het langsnuit-zeepaardje, ook wel Hippocampus guttulatus genoemd. Het verschil is natuurlijk de spitsere snuit bij de laatste. Beide hebben daarnaast witte stippen en zijn bruin. Nog een overeenkomst; Ze zijn zeer zeldzaam, net als de zeegrasvelden waar ze graag in vertoeven. Zeepaardjes eten plankton, kleine kreeftachtigen, aasgarnalen en vislarven. Ze slurpen ze op met hun snuit. Bijzonder is dat het zeepaardje een uitwendig pantser heeft. De zogenaamde beenplaatjes zitten aan de buitenkant en geven het wezen zijn unieke uitgemergelde uiterlijk. Of zouden het de zorgen zijn? In ieder geval, wat zeldzaam is moet in ieder geval zeldzaam blijven. Dus vangen voor medicijnen is een beetje het zeepaard achter de wagen spannen.

morsecodes

Samuel Morse werd geboren in 1791 in de VS. Hij was naast schilder ook uitvinder. Zijn vrouw Lucretia Pickering Walker, overleed kort na de geboorte van hun vierde kind terwijl Samuel op reis was. Het bericht van haar dood ontving hij middels een brief van zijn vader. Door de tijd die verstreek tussen haar dood en zijn terugkeer was het hem niet gegeven om fysiek afscheid te nemen van zijn vrouw. Ze was namelijk reeds begraven. Dat vond Morse zo vervelend dat hij begon na te denken over methodes om over lane afstanden snel te communiceren. Zijn denkwerk resulteerde in de telegraaf en het morsecode alfabet. Om beurse vingers te voorkomen werden er al snel afkortingen van hele zinnen bedacht die verdacht veel lijken op de huidige SMS-taal.

De Morse-code werd een internationale standaard en een aantal regeringen heeft Morse dan ook onderscheiden. Op de foto draagt Samuel Morse de Turkse Hoge Orde van de Eer, de Portugese Orde van de Toren en het Zwaard, de Deense Orde van de Dannebrog, de ster en het ridderkruis van de Orde van Isabella de Katholieke, de Franse Orde van het Legioen van Eer en de Orde van Sint-Mauritius en Sint-Lazarus van Savoye. Morse mocht ook het Keizerlijk-Koninklijk Oostenrijks-Hongaars Ereteken voor Kunst en Wetenschap dragen, maar dat paste niet meer op z’n jasje denk ik.