Kasteel de Haar is een kasteel bij het dorpje Haarzuilens en het grootste kasteel van Nederland. Oorspronkelijk was het kasteel in het bezit van de familie De Haar en in 1449 kwam het in het bezit van de familie Van Zuylen. De oudste vermelding van het kasteel dateert uit 1391. Destijds bestond het kasteel uit niet meer dan een versterkte woning in een donjon. In de loop van de jaren werd het kasteel telkens hersteld en uitgebreid totdat de laatste bewoner overleed. Vanaf dat moment raakte het kasteel in verval, en restte er weinig meer dan een ruïne.
Tot 1890, toen kwam het kasteel namelijk in handen van Etienne Baron van Zuylen van Nijevelt van de Haar. Een hele mond vol. Hij was getrouwd met barones Hélène de Rothschild, een erfgename uit de familie van rijke bankiers De Rothschild. Met haar bruidsschat was Baron van Zuylen in staat om het kasteel opnieuw te laten herrijzen. Voor de restauratie van het sprookjeskasteel werd de beroemde architect Pierre Cuypers ingeschakeld. Steeds werden er weer nieuwe aanpassingen bedacht zodat Cuypers er uiteindelijk 20 jaar mee bezig zou zijn (vanaf 1892 tot 1912). Het resultaat is er dan ook naar. Het kasteel is ontworpen naar een niet bestaand ideaalbeeld van een middeleeuws kasteel in neogotische stijl. Het heeft 200 kamers en 30 badkamers die allen voorzien zijn van de meest moderne snufjes, zoals elektrische verlichting met een eigen generator en centrale verwarming met behulp van stoom. Het interieur van het kasteel is voorzien van rijk houtsnijwerk, dat doet denken aan het interieur van een kerk. De keuken was voor die periode eveneens zeer modern en heeft een enorme collectie koperen potten en pannen en een dito fornuis van ongeveer 6 meter lang, dat met turf of kolen werd gestookt. Alles in het kasteel een overtreffende trap van luxe. Bij het officiële openingsdiner werd er bijvoorbeeld een miniatuur van het kasteel in suikerwerk boven op het toetje geserveerd. Een miniatuur met een doorsnede van ruim een meter. Als het over Kasteel de Haar gaat is spreken in superlatieven eigenlijk niet te voorkomen. Maar leverde deze overdadige luxe nu ook geluk op? Nee. Zo zag Hélène door haar huwelijk met een katholieke man, haar moeder nooit meer. Niet iets om vrolijk van te worden. Etienne en Hélène hebben het kasteel trouwens nooit permanent bewoond. Zij verbleven één maand per jaar op kasteel De Haar en de rest van het jaar ergens anders. Het kasteel diende dus eigenlijk aleen als buitensporig luxe buitenhuis. In het interieur maakte Cuypers veel gebruik van gietijzer. Wellicht was dat net iets te veel van het goede. Er zijn bronnen die dit zware materiaal de schuld geven van het langzaam wegzakken van het kasteel. Overdaad schaad.
