russische chocolade

Ooit was Russische chocolade zo exclusief en duur dat het enkel bereikbaar was voor de Tzaren en Tzarina’s van het Russische imperium. Ik neem aan dat die chocola niet in een simpel doosje of reep werden afgeleverd, maar dat er wel een wat luxere verpakking aan te pas kwam.  Russische chocolade, zoals “Rode oktober”, wordt enkel samengesteld met de beste natuurlijke ingrediënten en heeft een zeer hoog cacaogehalte. Dat geeft de chocolade een bitterzoete volle smaak.
Na het Tzarentijdperk werd chocolade een meer bereikbaar product en betaalbaar. Op een zeker moment in de Sovjettijd aten de Russen wel 8 kilo chocolade per persoon. Ze hadden de chocolade duidelijk nodig om de moed er in te houden onder het communistische bewind en de chocoladefabrieken in Moscow en St. Petersburg draaiden dan ook volop.  

Tegenwoordig  is  de Russische chocolade ook buiten de Russische grenzen te krijgen. Maar wie weet waar deze tongstrelende retro-chocola in Nederland te verkrijgen is?

holi: maartfeest

In maart roert het weer z’n staart en laten de hindoestanen zich van hun meest kleurige kant zien. Het is namelijk Holi-feest. Het feest van een nieuw begin, van groei en het zegevieren van het goede op het kwade.

Holi is niet bepaald een tam nieuwjaarsfeest, maar een op en top lentefeest. Het is juist héél uitbundig. De mensen strooien poeder in allerlei knalkleuren in het rond en bekliederen elkaar met geurig water. Bij vrolijke muziek worden luidkeels dubbelzinnige liederen gezongen, er worden grappen uitgehaald en uiteraard enthousiast gedanst. De lol spat er vanaf en het elkaar inpeperen en ravotten wordt tot grote kunst verheven. Het poeder symboliseert dat iedereen gelijk is en dat het leven vergankelijk is. Gebruik van rood poeder symboliseert de overwinning en groen kleursel staat voor hoop en vertrouwen in de toekomst. Tijdens het Holifeest kent men geen onderscheid in rang, stand, arm of rijk. Iedereen is daadwerkelijk heel even gelijk zonder dat het een losgeslagen bende wordt. 

Holi is ondanks alle intense feestdrukte ook een tijd om tot bezinning te komen en aan de medemens te denken. Daarbij worden ook op persoonlijk vlak de jaloezie en haat uitgebannen om met een nieuwe lei  en samen met de omgeving aan een harmonieus nieuw jaar te beginnen.

sandelhout

De Sandelhoutboom is een langzaam groeiende boom met een bruingrijze stam en licht paarse bloemen. Hij kan tot twaalf meter hoog worden. Geduld is echter vereist. De boom moet minstens dertig jaar oud zijn voordat er een druppel goede etherische olie uit kan worden gewonnen. Bomen van veertig tot tachtig jaar hebben de voorkeur, want hoe ouder de boom wordt hoe sterker de heerlijke sandelhout geur van het hout. Voornamelijk het kernhout en de wortels bevatten veel essentiële olie. Daarom worden de waardevolle bomen niet gerooid door ze om te zagen maar worden ze met wortel en al geoogst. De geur van Sandelhout (de chemische stof die je ruikt heet Santalol) wordt omschreven als een zoete rijke, subtiel troostende en warme geur die lang blijft hangen.

In 1618 had de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) op Timor de handel in Sandelhout (Santalum album) stevig in handen. Dat was belangrijk, want in Azië was het een van de belangrijke handelswaren. De Aziaten gebruikte (en nog steeds) het hout voor de bouw van tempels en andere religieuze toepassingen zoals wierookstokjes en kunstig houtsnijwerk. Etherische olie uit sandelhout werd daarnaast in parfum en geneesmiddelen (tegen geslachtsziektes) verwerkt. Ook werd het hout gebruikt om meubels van te maken, dit omdat het zo stevig en bestand tegen insecten was. Kortom, een handeltje in Santalum album was dus zeer lucratief. De Hollanders probeerden daarom vaste voet op Timor en Soemba te krijgen al lukte dat op Soemba niet al te best. De vorsten aldaar voerden aan dat de kap van sandelhout op basis van hun religieuze overtuigingen bezwaarlijk was. Maar ja, tegen geld is alles te koop en zo oogstte de opperhoutvester van de VOC, ene heer de Voogd, langzaamaan het hele eiland leeg. De nieuwe aanplant waar hij ook voor verantwoordelijk was werd nooit groot, zeker nadat de markt instortte door concurrentie van plantages uit andere landen zoals India. Uit dat land komt nu nog steeds het meeste en ook beste sandelhout. Maar helaas is de vraag naar sandelhout groter dan de bomen groot kunnen groeien. Omdat goed Sandelhout door te jong kappen en illegale kap schaars aan het worden is is het hout het afgelopen decennium ontzettend duur geworden. Wat dat betreft zouden er meer volkeren zoals de mensen op Soemba mogen opstaan die de Sandelboom als heilig beschouwen en de kap dus op basis van hun religieuze overtuiging niet toestaan. Bedenk voordat je weer iets met sandelhout koopt eert of er niet een verdacht luchtje aan zit.

bladspiegel

Hoogstwaarschijnlijk heb je het zelf ook wel eens gedaan; het knippen van een silhouet. Het silhouet was in de tijd voor de fotografie een goedkope manier om je te laten portreteren. Een geknipt silhouet kon fungeren als visitekaartje of als gift aan een geliefde. De duurdere maar tevens decoratievere vormen waren een geschilderd portret of een gebeeldhouwde torso. Die stop je ook niet zomaar in je portomonee, dus een silhouet vulde de leemte mooi in. Mooi natuurlijk, maar het woord silhouet heeft een wat negatieve ontstaansgeschiedenis. Het woord silhouet komt namelijk van Étienne de Silhouette (1709-1767) . Hij was een Franse controleur-generaal van Financiën onder Lodewijk XV en zeer ongeliefd vanwege zijn harde belastingsmaatregelen die als goedkope zakkenklopperij gezien werd door de adel. Omdat de adel natuurlijk wél genoeg geld had voor een mooi geschilderd portretje, werd de geknipte en goedkope versie spottend Silhouet genoemd.

Het silhouet hierboven is uit een klimopblad geknipt door Jenny Lee Fowler, een Amerikaanse kunstenares die aan de Hudson in de staat New York woont.