Navigatie
De T van tegel
Thee is niet iets van de Engelsen. Lang voordat thee per schip naar Europa kwam, was er al theehandel tussen aziatische landen, Rusland en Turkije. De thee werd sinds de Tangperiode (618 - 906 voor het begin van onze jaartelling) vervoerd per kameel via verschillende karavaanroutes over land. Omdat de ruimte beperkt was werd de thee zo compact mogelijk verpakt. Het resultaat: De theetegel. Voor zo`n tegel werd bijna 2 kilo thee gestoomd, al dan niet fijngemalen en vervolgens geperst tussen twee stenen zodat een keihard plat blok ontstond. Door de dichtheid van de tegel kon de thee geen vocht opnemen, maar ook niet uitdrogen. Hierdoor was zo’n tegel erg lang houdbaar. Soms voegde men bindmiddelen aan de tegel toe, zoals bloed. De theetegel werd bij het persen aan beide kanten voorzien van een reliëf: aan de voorkant een mooie aziatische voorstelling, aan de achterkant een vlakverdeling. Deze vlakverdeling was handig tijdens de handel die onderweg plaatsvond. Thee had in die tijd dezelfde waarde als menig edelmetaal en de theetegels werden dan ook gebruikt als betaalmiddel in o.a. China, Tibet, Mongolië en Siberië. Tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw is de theetegel een wettig betaalmiddel geweest in Tibet en in de uithoeken van het Chinese rijk.
Dan het maken van de thee. Dat is niet het engelse bakje “slap-aftreksel-met-wolkje-melk-en-de-pink-in-de-lucht”, dus je bent gewaarschuwd. Een stuk van de theetegel wordt afgebroken en vermalen. Het poeder wordt 3 tot 4 minuten gekookt in water tot er een brouwsel ontstaat dat net zo sterk is als een straffe espresso. Da’s natuurlijk ondrinkbaar, dus wordt er logischerwijs meer kokend water, (yak)boter en (zuiverings)zout bij gedaan. Afhankelijk waar je bent worden er nog rijst, uien, gember of sinaasappelschil aan de thee toegevoegd. Dit geheel wordt geroerd tot de boter helemaal is opgenomen. Daarna giet men het zachtroze mengsel door een zeef. Het gefilterde brouwsel wordt geserveerd in een kom. Echt een geval van “appart” zou ik willen zeggen. Ondanks het, naar westerse maatstaven, discutabele brouwsel blijft de theetegel zelf een bijzonder en origineel product. Daarmee vergeleken is de engelse thee maar een slappe slok.
Pedalternorotandomovens
Eigenlijk was het de bedoeling om iets te schrijven over Maurits Cornelis Escher, de kunstenaar die voornamelijk bekend werd door zijn onmogelijke tekeningen waar alles lijkt te kloppen, maar dat tevens niet doet en door de bijzonder mooie vlakverdelingen waar het ene dier in het ander overgaat. Bijzonder, verwonderend en curieus, maar toch gaat dit verhaal over de Pedalternorotandomovens centroculatus articulosus van Escher. De Pedalternorotandomovens centroculatus articulosus, ook wel bekend onder de naam Wentelteefje, is een diertje dat zich rollend voortbeweegt. Volgens M.C. Escher zelf is het dier ooit vanzelf ontstaan uit onvrede over het afwezig zijn van levende wezens die zich rollend voort konden bewegen.
Met zijn ver uitstekende ogen kijkt het wezen nieuwsgierig de wereld in. De zes voeten zijn goed om trappen te lopen, maar als de grond maar even recht is rolt het ding zich op tot een stevig wiel en gaat er vandoor. Met zijn stevige snavelbek en hoornen geledingen lijkt ie wel tegen een stootje te kunnen. Het is eigenlijk jammer dat Escher zijn wentelteefje niet vaker heeft getekent of beschreven, al is dat wellicht meer voer voor een schrijver dan voor een tot groot kunstenaar uitgegroeide graficus.
Bekijk hier het werk van M.C. Escher
Impatiens glandulifera
Springbalsemien oftewel impatiens glandulifera, is echt een plant die ongeduldig wacht tot er iemand z'n zaden laat knallen. Als de rijpe vruchten worden aangeraakt, splijt de zaaddoos in vijf gelijke delen uiteen, raakt de hele boel binnen een fractie van een seconde aan de onderkant los en worden de zaden als bij een middeleeuwse katapult weggeslingerd.
Maar genoeg techniek. Springbalsemien is echt een verassingsplant. De lol van het aantikken van de bolle zaaddozen, waarbij het altijd een verassing is of ie helemaal uit elkaar knalt, of enkel opkrult, geeft een fantastisch kinderlijk schrikgevoel. Heerlijk. De zoete geur van de Springbalsemien "begeurt" je handen (zoals een gedicht op internet vermeld) en geeft ook de volwassenen weer heerlijk kinderlijke pretogen. Springbalsemien is voor mij dan ook de spring-in-het-veld onder de planten.
Bijproducten
Dogtroep
Bekijk hier filmpjes van Dogtroep
Gehaakt zeeleven
Super-formi-weldig-einde-fanta-kolos-achtig!
Curiosity is good
Michel Foucault in an interview with Christian Delacampagne, Le Monde, 6./7. April 1980. Met dank aan http://mappingthemarvellous.wordpress.com/Curiosity is seen as futility. However, I like the word; it suggests something quite different to me. It evokes “care”; it evokes the care one takes of what exists and what might exist; a sharpened sense of reality, but one that is never immobilized before it; a readiness to find what surrounds us strange and odd; a certain determination to throw off familiar ways of thought and to look at the same things in a different way; a passion for seizing what is happening now and what is disappearing; a lack of respect for the traditional hierarchies of what is important and fundamental. I dream of a new age of curiosity.
Haarwerk
Alice in verwonderland
ut-re-mi-fa-sol-la
Beeldvorming
Gustav Klimt
Follies
kroontjespen
Zwart goud
Olie wordt gevormd uit de resten van plankton en ander klein zeeleven dat na afsterven op de zeebodem terecht gekomen is. Normaal gesproken verteert het daar, maar als er op de zeebodem geen of heel weinig zuurstof aanwezig is, wordt het rottingsproces door bacteriën sterk geremd. In de loop der tijd komen er grote hoeveelheden zand, grind en klei over de laag te liggen en wordt het soepige bezinksel omgezet in een vaste laag. Naarmate er meer aardlagen worden afgezet, neemt de druk en de temperatuur in de laag toe. Als de laag uiteindelijk is bedekt met één tot zes kilometer sediment en de temperatuur tussen de 50 en 150°C is opgelopen, kan het proces van olievorming beginnen. Vooral de vetten uit het voorheen plantaardige materiaal worden omgevormd tot aardolie. Aardolie is veel lichter dan vaste steen en water en drijft dus naar boven tot het stuit op een ondoordringbare laag. Hier vormt zich dan een aardolieveld(je). Zes kilometer zand, grind en klei hoopt zich natuurlijk niet in een paar dagen op. De aardolie in Nederland bevindt zich in zandsteenlagen die wel tot 120 miljoen jaar oud kunnen zijn.
De precieze samenstelling van aardolie verschilt per bron. Dat is natuurlijk maf, want bij de benzinepomp tanken we allemaal dezelfde geraffineerde benzine. Zo heb je zwarte dikke olie, maar ook kleurloze en zeer vloeibare olie. Alle olievarianten van zwart tot helder, met alle er tussen liggende bruin- en geeltinten worden wel ergens op de wereld opgepompt. Het zwavelgehalte, de zuurgraad en de rondzwervende metalen dragen nog eens bij aan de diversiteit in de soorten olie. Het idee van zwarte spuitende olie is dus een beeld dat eigenlijk helemaal niet klopt. Het zwarte goud is dus toch niet zo zwart, maar soms "gewoon" goudgeel.
Paddestoelen
Elfenbankjes Fungi farnei
Dressing bij Elfenbankjes In fungis farneis
Eekhoorntjesbrood Boletos aliter Truffels Tubera
Dat de romeinen ook goed wisten welke paddestoelen dodelijk giftig waren ondervond Keizer Claudius aan den lijve; hij werd met paddestoelen in zijn eten vergiftigd. Met paddestoelen kun je alle kanten uit. Paddestoelen doen dat zelf ook. Op deze manier ontstaan de heksenkringen. Paddestoelen werden door de Germanen al als geheimzinnig beschouwd, omdat ze ogenschijnlijk 's nachts verschenen en geen voedsel nodig hadden. De mysterieuze cirkels waarin de paddestoelen soms groeiden werden gezien als plaatsen waar heksen hun rituelen uitvoerden. Ach, mischien waren we hier gewoon een beetje zwaar op de hand. Heksenkring krijgt vertaald naar het Engels een veel prettigere betekenis: fairy circle. Men geloofde dat de paddestoelen in de voetstappen van in een kring dansende feeën ontsproten. Ik zie het zo voor me. >>>>
Meer paddestoelprenten hier
Trilobieten
Vlindervleugels
Plastic Archipel
Toen ik voor het eerst het verhaal van de rubber eendjes hoorde kon ik me levendig voorstellen hoe de eendjes in een woeste storm uit hun container werden geslingerd, waarna ze al dobberend heel de wereld overstaken om vervolgens overal en nergens aan te spoelen. Een leuk verhaal, totdat ik las over het Plastic Archipel. Tien jaar geleden werd het voor het eerst in de Stille oceaan ontdekt. Een Archipel van kunststofafval ter grootte van Frankrijk, Spanje en Portugal tezamen. Daar kan Nederland dus met gemak 27 keer in.
De kunststofbrij bestaat uit zwerfvuil van het land en uit allerhande troep die de beroepsvaart en de pleziervaart over de reling kieperen. Plastic wegwerpflessen, plastic zakken , rietjes, ballonnen, deksels van milkshakebekers, strandspeelgoed, touw, vislijnen, kunststof zeil, lege vaatjes en plastic granulaatkorrels; vanalles verzamelt zich op het archipel. Ook de overboord geslagen speelgoedeendjes dus. Het moet voor de ontdekker, die dagenlang door het kunststofkerkhof vaarde, een curieuze tocht zijn geweest. De plastic brij dobbert op de wervelstroom van de Stille Oceaan, die door de passaatwinden in stand wordt gehouden. De wervelstroom pikt op zijn weg langs de stranden van Japan tot en met Canada rommel op. Doordat de randen van de wervelstroom continu in beweging zijn hebben ze een hoger zeeniveau dan verder naar binnen, waardoor alles wat drijft in het centrum bij elkaar klontert. Sinds het dobberende kunststof werd ontdekt, is de maalstroom alleen maar toegenomen. En dat is nog niet alles. Er zijn nog zes andere grote oceaanwervelingen waar deze samendrijvende plastic afvalbelten kunnen ontstaan. Opeens werden die dobberende eendjes een heel stuk minder leuk. Maar je weet het nooit. Wellicht wordt het door toekomstige generaties ooit nog bestempeld als een van de wereldwonderen. Het is maar net hoe je het bekijkt.
Sterk water
Sterk water, zo heet de conserverende vloeistof waarin vele preparaten uit museumcollecties in bewaard worden. Die preparaten zijn veelal dieren die niet opgezet kunnen worden, of waarvan de meerwaarde is dat je juist het binnenste kan bekijken. Een opgezet beest blijft natuurlijk ook maar alleen buitenkant. Dat is voor wetenschappelijke bestudering een beetje aan de magere kant. Op sterk water zetten biedt dan de oplossing. Die oplossing is een mengsel van formaldehyde in water; Formaline of ook wel Methanal genoemd. Overigens niet te verwarren met Methanol,de giftige tegenhanger van vuurwater oftewel alcohol. Nu is Formaline giftig en kankerverwekkend dus wordt het enkel nog gebruikt voor preparaten die echt niet op alcohol bewaard kunnen worden, zoals zeeslakken en kwallen. De meeste preparaten worden tegenwoordig bewaard in een alcoholoplossing met een sterkte van 70%. Dit heeft het voordeel dat het niet zo giftig is. Een nadeel van de alcohol is dat het op den duur kleurstoffen onttrekt aan de preparaten. Niet alleen verliezen de preparaten daardoor kleur, de onttrokken kleurstoffen vertroebelen bovendien de oplossing. Daarnaast is de alcohol vluchtig, dus verversen is noodzakelijk. De preparaten worden door velen luguber gevonden. Ik vind juist dat de schoonheid en detailering van het leveloze organisme veel beter te bestuderen is dan bij een levend wezen. De vloeistof, die een helder en vergroot beeld geeft, versterkt dat nog.
Ter afsluiting een sterk verhaal.
Op een dag vond een strandjutter op het strand van Texel een grote, houten ton. Hij verwijderde de stop en rook een sterke dranklucht. Het vat werd uiteraard door de jutter meegenomen, want wanneer spoelt er nou zomaar een groot vat sterke drank aan? Dat gebeurt niet iedere dag. De jutter kon zijn geluk niet op en nodigde zijn vrienden uit om de vondst van de drank te vieren. Samen dronken ze uit het vat, totdat er niets meer uit kwam. De jutter en zijn vrienden verbaasden zich hierover, want hetgeen wat ze gedronken hadden kon nooit de gehele inhoud van de ton zijn geweest. De jutter besloot daarom de deksel van het vat te halen. In de ton zat een echte, grote en hartstikke dode aap! Het dier was gevangen voor een museumcollectie in Engeland. Voor het transport was het beest op sterk water gezet. Het verhaal verteld niet wat de verbaasde strandjutters uiteindelijk met de aap deden of nog interesanter, hoe ze zich de dag erna voelden. Ik schat in dat hun maag minder sterk was dan het water.
Keith
Kunst is voor iedereen. Dat was het motto waarmee Keith Haring zijn kunstwerken aan de gewone man bracht. De stijl, waarbij graffiti tot kunst werd verheven, blijft werken. Het is een feest om te zien hoe deze kunstenaar met enkele lijnen zo'n indruk kan maken. Hiernaast zie je hoe hij een briefje van 25 gulden, met die stijve Nederlandse kop, omtoverde tot een bewegend, bijna dansend mannetje. Keith Haring begon zijn carriëre met het beschilderen van hele wanden met tribaal aandoende patronen. Zijn echte publieke doorbraak kwam na verschillende schilderingen van mannetjes in de metro van New York. De poppetjes, waaronder een baby, schaarmensen en een soort wolf, spreken qua eenvoud een wereldtaal. De streepjes bij armen, benen en heupen geven de figuren beweging. Emotie komt van een paar streepjes die boven het hoofd uit steken. Alles lijkt heel random opgezet, maar het is detailwerk om de emotie echt goed weer te geven. Het feit dat zoiets sprekends, gecompliceerds er zo simpel uit kan zien maakt Keith Haring een waar kunstenaar. Keith Haring overleed aan aids in 1990. Zijn laatste kunstwerk tegen een muur in Pisa (ja, het dorp van die schuine toren) is nog steeds voor iedereen te bewonderen. Net zoals deze kleurige kunstenaar gewild zou hebben.
Damast
Blauwe stad
Vreemd genoeg is er eigenlijk niets bijzonders te melden over de indiase stad Jodhpur. Toch is een groot deel van de stad blauw. De Brahmanen in de stad hadden namelijk in vroegere tijde het voorrecht om hun huizen blauw te schilderen. Niets meer, niets minder. Nou oké, mischien wat minder vliegen. Die houden namelijk niet van die blauwe kleur.
Wellicht ben ik niets gewend (nog nooit in India geweest) maar het effect van de indigo blauwe kracht die uit de beelden van de blauwe stad spreekt geven mij rillingen, zo mooi. Soms is er ook gewoon niets meer nodig. oordeel zelf
papierwerk
De kinderjurk hiernaast is gemaakt door Jennifer Collier en bestaat uit theezakjes! Naast deze ondraagbare, maar zeer unieke creatie heeft deze kunstenares ook andere kledingstukken en schoenen van recycled papier gemaakt. Door het papier te bewerken via verschillende technieken en te combineren met andere gevonden materialen ontstaan uit het afvalmaterial bijzondere waardevolle "stoffen". De fragiele kunstwerken tillen door de verfijnde samenstelling een simpel kledingstuk boven het alledaagse uit. Hiermee straalt het werk een herwaardering uit van de schoonheid die zit in het leven van alledag.
Zoek het geluk in kleine dingen, want de kleine dingen zijn zo mooi!Bekijk meer van Jennifer Collier hier
Narwhal
De Monodon monoceros oftewel Narwal is zomaar een zonderling zeeschepsel. De Kelleluak kakortok zoals ie in Groenland wordt genoemd, behoort tot de orde van de walvissen en komt voor in de koude wateren met pakijs (subpolaire gebied) rond de noordpool. Canada, Groenland, IJsland, Noorwegen en Rusland zijn plaatsen waar vaker groepen worden gesignaleerd. De naam ‘Narwal’ stamt uit het Oud-Noors en betekent ‘lijk-walvis’, waarschijnlijk omdat een wat oudere (bijna witte) Narwal, lijkt op een drijvend verdronken menselijk lichaam.
Wat ik mooi vind aan de Narwal is zijn bolle kop, met stompe snuit, maar ook vooral zijn mooie stippels die de donkergekleurde rug en witte buik bedekken. Waar je uiteraard niet omheen kan is de lange slagtand. Het zal niemand verbazen dat de Narwal ooit model heeft gestaan voor voor de eenhoorn zoals wij die uit de mythologie kennen. De slagtand, die in een spiraal loopt, is een typische eigenschap van de mannetjes. Vrouwtjes ontwikkelen zelden een soortgelijke slagtand, terwijl sommige mannetjes er wel twee hebben. De Narwal heeft slechts twee tanden, beide in de bovenkaak, waarvan de slagtand meestal de linkertand is. De slagtanden worden waarschijnlijk door mannetjes gebruikt om rivalen te bevechten. Uit onderzoek is gebleken dat een narwaltand wel 10 miljoen zenuwen telt. Hiermee kunnen verschillen in watertemperatuur, druk en zoutgehalte waargenomen worden. Schijnbaar komt het de Naral erg nauw, anders zou het zeezoogdier niet zo’n verfijnd meetinstrument ontwikkelen. Het lijkt er erg op dat deze verfijnde leefgewoonten de Narwal de “nek” gaan kosten (figuurlijk dan). Door de opwarming van de aarde zal naar alle waarschijnlijkheid niet de ijsbeer maar de Narwal als eerste uitsterven.
Het aantal narwals wordt geschat op maximaal 45.000 dieren. Dat lijkt veel, maar het is niet meer dan het aantal inwoners van Leamington Spa in Engeland of het aantal vierdaagse-herinneringsspeldjes dat voor de vroegtijdig afgelaste vierdaagse van Nijmegen van 2006 werd gemaakt. De narwals worden bedreigd door de jacht. Andere bedreigingen zijn verstoring door mensen en chemische verontreiniging van de natuurlijke leefomgeving van de narwals. Naast mensen wordt er ook op narwals gejaagd door Groenlandse haaien, zwaardwalvissen (orka’s), ijsberen en walrussen. Bovendien worden zij geplaagd door verscheidene soorten parasieten. Kortom; het wordt voor de Narwal echt weer tijd om eens aan land te komen.
Wat niemand weet is een kinderboek van Tonke Dragt. Het gaat over de vrije Eenhoorn die niet verdrinkt door de grote vloed, maar zinkt en verandert in een Zee-eenhoorn.
Brabantse dag
Het uiteindelijke resultaat bestaat maar één dag en wordt (op enkele uitzonderingen na) daarna afgebroken. Hiernaast het ontwerp van de wagenbouwersgroep waar ik bij bouw. Dit verdronken land trekt op 31 augustus door de straten samen met al die andere groepen die qua stijl en aanpak allemaal een eigen invuling geven aan het door hen gekozen onderwerp. Er valt natuurlijk wat te winnen, maar wie wint is niet echt belangrijk. Wel moet wel gezegd worden dat sucesvolle vindingen in wagens en spel door andere groepen langzaamaan worden overgenomen. Het blijft dus zaak om te vernieuwen, want het publiek komt natuurlijk voor iets wat ze nog nooit heeft gezien. Het is aan ons om die uitdaging aan te gaan en ik moet zeggen dat het ons aardig lukt. Ik ben benieuwd wat jullie er van vinden, dus bij deze: jullie zijn uitgenodigd om het te komen beleven!